Vefa Kilise Camiine Bizans Havası Verilmesi

“Vefa Kilise Camii” adıyla da bilinen Fatih Sultan Mehmed’in hocası ve İstanbul’un ilk müftüsü olan Molla Gürani tarafından 1484’te camiye dönüştürülen, Vefa Molla Şemsettin Gürani Sokak’ta yer alan tarihi dini yapıdaki son düzenleme çalışmaları biteli bir yıla yakın bir zaman oldu.

Vefa semtinde bulunan, 1833’te meydana gelen yangından sonra çeşitli dönemlerde onarılmaya çalışılan, uzun yıllar Müslümanlara hizmet eden yapı, kentsel dönüşüm yüzünden cemaatinin yokluğu ile kaderine terk edilir gibi olmuştu. Çeşitli dönemlerde de siyasi fraksiyonlarla da tahribatı hızlanan cami en son 23 Mart 2018 yılında yeniden onarım çalışmalarına başladı.

Ve sonunda, 2023 yılında restorasyon çalışmaları bitti denilerek ibadete açılan camiye bir kaç kez gitmek istediysem de kapının kapalı oluşu nedeniyle içeriye giremeden dönmüştüm.

Bugünlerde sadece iki vakit ibadete açık olan camiye girmem bir tesadüf oldu. O da bir cuma günü camide sadece iki vakit görev yapan imamın yakınlarını gezdirmesi dolayısıyla açık bırakması ile mümkün oldu.

Cami yaşadığım dönemlerden çok uzak bir şekilde yeniden onarılmıştı. Tahmin edemeyeceğiniz kadar farklı bir yapı ve çocukluk ve gençlik dönemlerinde yaşadığımız o mistik hava, o gizemli ortam ve alışılagelmiş olan görüntüler yoktu. Cami de abdest almak için kullanılan alan boşaltılmıştı.

Cami adeta çıplak kalmıştı.

Soğuk, İslami bir yapıdan çok kilisemsi bir hava, kiliselerde hissettiğim soğukluk vardı. Aynı duyuyu Edirnekapı'da bulunan Kariye Camini gezerken de hissetmiştim. Caminin iç kısmı da değişmiş, yapının orijinal olan kısımları öne çıkartılmış, avlu kısmında da manzara aynı idi. Bir zamanlar Milli Selamet Partisinin terör örgütü olan Akıncılar tarafından tahrip edilen mozaikler öne çıkartılmıştı. Bahçe yeniden toparlanmış burada da Bizans eserleri gün yüzüne çıkartılmış, cami haziresindeki taşlar da bir yere dizilerek toparlanmıştı.
Hele hele duvarlara işlenmiş bazı resimler var ki ilk derece okullarda okuyan çocukların yapabildikleri kadar sade yalın ve basit.. Böyle bir basit süsleme hiç şık olmamış, tarihi camiye çocuksu bir duvar süslemesi hiç hoş olmamış.

Ve kötü olan mihrapta imamın namaz kıldıracağı yerin yüksekliği.. İmamı o kadar yükseğe çıkartmanın derdi ne. Oraya tırmanacak olan imamın dizleri rahatsız olursa ne olacak. (!)

İşte kamerama yansıyan görüntüler

Vefa kilise cami hakkında detaylı bilgilere ve daha fazlasına sitemiz içerisinden ulaşabilirsiniz.

Erol Kara / @tarihivefa