
DÂRÜLHADİS NEDİR?
Dârülhadîs Hadis ilminin öğretildiği medreselere verilen isim Dâr kelimesi, “yer, mekân,ev, yurd” gibi anlamlara gelmektedir. Dârü’l-hadis, “Hadis okutulan yer” demektir. Önceleri evler, mescidler ve medreseler bünyesinde yapılan hadis öğretimi faaliyeti, ilk defa Büyük Selçuklular döneminde dârülhadis denen ayrı müesseselerde yapılmaya başlamıştır.
Hadis mektebi, hadis medresesi anlamında olup, bu öğretim faaliyetinin yapıldığı bina anlamını da ihtiva eder. İslâm dünyasında medreselerden ayrı olarak “Dârülhâdis” adıyla ilk öğretim kurumu, 1170’de Şam’da kurulmuştur. Kurucusu Selçuklu atabeglerinden Nûreddin Mahmûd Zengî(ö.1174) dir. Dârü’l-hadîsi’n-Nuriyye diye adlandırılan bu müessese, büyük muhaddis ve tarihçi İbn Asâkir(ö.1175) adına yaptırılmıştır. Şam’da kurulan bu müesseseden yaklaşık 70 yıl sonra Anadolu’da ilk dârülhadisin kurulduğunu görmekteyiz Anadolu’da ilk Dârülhadîs, İlhanlı vezîri Şemseddin Cüveynî’nin Sivas’ta kurduğu medresedir.
Osmanlı Devletinde Dârülhadîs Bursa’da, ikincisi ise 1447’de, Sultan İkinci Murad Han tarafından, Edirne Üç şerefeli Camii Külliyesi içinde öğretime açılmıştır. İstanbul’da Dârülhadîs, Süleymaniye Camii Külliyesi dahilinde faaliyete başladı. Daha sonra gittikçe fazlalaşan Dârülhadîslerin sayısı, 17. asırda 135’e kadar çıkmıştır.
Diğer medreselere göre daha yüksek seviyeli Dârülhadîslerin, müderrisleri de rütbe olarak daha yüksekti. Meselâ, Dârülhadîs müderrislerinin yüz akçe yevmiyeli oldukları devirde diğer müderrisler altmış akçe yevmiye alırlardı. “Kibâr-ı Müderrisîn” olarak isimlendirilen bu müderrisler, merasimlerde diğerlerine başkanlık ederlerdi Sonradan Dârülhadîs medreselerinde, Kur’ân-ı kerîme ait ilimler de okutulmaya başlandığından, bu medreselere Dârül Kur’an ve’l-Hadîs ismi verildi.
Dârülhadîs Hadis ilminin öğretildiği medreselere verilen isim Dâr kelimesi, “yer, mekân,ev, yurd” gibi anlamlara gelmektedir. Dârü’l-hadis, “Hadis okutulan yer” demektir. Önceleri evler, mescidler ve medreseler bünyesinde yapılan hadis öğretimi faaliyeti, ilk defa Büyük Selçuklular döneminde dârülhadis denen ayrı müesseselerde yapılmaya başlamıştır.
Hadis mektebi, hadis medresesi anlamında olup, bu öğretim faaliyetinin yapıldığı bina anlamını da ihtiva eder. İslâm dünyasında medreselerden ayrı olarak “Dârülhâdis” adıyla ilk öğretim kurumu, 1170’de Şam’da kurulmuştur. Kurucusu Selçuklu atabeglerinden Nûreddin Mahmûd Zengî(ö.1174) dir. Dârü’l-hadîsi’n-Nuriyye diye adlandırılan bu müessese, büyük muhaddis ve tarihçi İbn Asâkir(ö.1175) adına yaptırılmıştır. Şam’da kurulan bu müesseseden yaklaşık 70 yıl sonra Anadolu’da ilk dârülhadisin kurulduğunu görmekteyiz Anadolu’da ilk Dârülhadîs, İlhanlı vezîri Şemseddin Cüveynî’nin Sivas’ta kurduğu medresedir.
Osmanlı Devletinde Dârülhadîs Bursa’da, ikincisi ise 1447’de, Sultan İkinci Murad Han tarafından, Edirne Üç şerefeli Camii Külliyesi içinde öğretime açılmıştır. İstanbul’da Dârülhadîs, Süleymaniye Camii Külliyesi dahilinde faaliyete başladı. Daha sonra gittikçe fazlalaşan Dârülhadîslerin sayısı, 17. asırda 135’e kadar çıkmıştır.
Diğer medreselere göre daha yüksek seviyeli Dârülhadîslerin, müderrisleri de rütbe olarak daha yüksekti. Meselâ, Dârülhadîs müderrislerinin yüz akçe yevmiyeli oldukları devirde diğer müderrisler altmış akçe yevmiye alırlardı. “Kibâr-ı Müderrisîn” olarak isimlendirilen bu müderrisler, merasimlerde diğerlerine başkanlık ederlerdi Sonradan Dârülhadîs medreselerinde, Kur’ân-ı kerîme ait ilimler de okutulmaya başlandığından, bu medreselere Dârül Kur’an ve’l-Hadîs ismi verildi.
*********
Bu okukardan biri de Vefa semtinde Molla Gürani Darülhadis Medresesi
Yapım yılı: Bilinmiyor
Bulunduğu şehir: İstanbul
Bulunduğu ilçe: Fatih
Bulunduğu semt: Vefa
Adres: Cemal Yener Tosyalı Cad. Taştekneler Sok. Vefa Fatih
Ulaşım tarifi: Şehzade Mehmet Paşa Külliyesi ile Damat İbrahim Paşa Külliyesi arasındaki caddeden ulaşılabilir. Yapı, Molla Hüsrev Camisi'nin bitişiğindeki yüksek duvarlarla çevrili bahçededir
Eser tipi: Darülkurra
Günümüzdeki kullanımı: Kullanılmıyor
Mülkiyet sahibi: Vakıflar
Yapıyı Sinan'a atfeden kaynaklar : TE, TB, TM
Eser hakkında bilgi:
Bu esere yakın diğer Sinan eserleri: Rüstem Paşa Medresesi, Haseki Hürrem Sultan Türbesi, Sultan Süleyman (Süleymaniye) Camisi, Sultan Süleyman Türbesi, Sultan Süleyman (Süleymaniye) Medresesi (Evvel), Sultan Süleyman (Süleymaniye) Medresesi (Sani), Sultan Süleyman (Süleymaniye) Medresesi (Salis), Sultan Süleyman (Süleymaniye) Medresesi (Rabi), Sultan Süleyman (Abu's Suud Efendi) Darülhadisi, Sultan Süleyman Darüttıbbı, Sultan Süleyman (Süleymaniye) Darülkurrası, Sultan Süleyman Mektebi, Sultan Süleyman Darüşşifası, Sultan Süleyman (Süleymaniye) İmareti, Sultan Süleyman (Süleymaniye) Kervansarayı, Rüstem Paşa Türbesi, Şehzade Mehmet Camisi, Şehzade Mehmet Türbesi, Şehzade Mehmet Medresesi, Şehzade Mehmet Mektebi, Şehzade Mehmet İmareti, Şehzade Mehmet Tabhanesi, Rüstem Paşa Camisi, Barbaros Hayrettin Paşa (Çinili) Hamamı, Rüstem Paşa Kervansarayı (Cebeci Hanı), Semiz Ali Paşa Kervansarayı (Hanı),
Bu esere yakın diğer eserler: Vefa Bozacısı, Ekmekçizade Ahmet Paşa Medresesi, Molla Hüsrev Camisi, Vefa Kilise Camisi
Diğer Medreseler
Vefa Hasan Ağa Darülhadisi,
Vefa Şemşettin Molla Gürani Medresesi,
Vefa Şeyh Ebul Vefa Medresesi,
Vezneciler Kalenderhane Medresesi,
Vezneciler Kuyucu Murat Paşa Medresesi,
Vezneciler Seyit Hasan Paşa Medresesi,
Saraçhane Amcazade Hüseyin Paşa Medresesi,
Saraçhane Ankaravi Mehmet Efendi Medresesi,
Saraçhane Damat İbrahim Paşa Medresesi,
Saraçhane Ebulfaz Mahmut Efendi Medresesi,
Saraçhane Gazanfer Ağa Medresesi,
Saraçhane Şehzade Mehmet Medresesi,
Süleymaniye İbrahim Kethüda Medresesi,
Süleymaniye Kepenekçi Sinan Efendi Medresesi,
Süleymaniye Medresesi,
Süleymaniye Siyavuş Paşa Medresesi,
Yapım yılı: Bilinmiyor
Bulunduğu şehir: İstanbul
Bulunduğu ilçe: Fatih
Bulunduğu semt: Vefa
Adres: Cemal Yener Tosyalı Cad. Taştekneler Sok. Vefa Fatih
Ulaşım tarifi: Şehzade Mehmet Paşa Külliyesi ile Damat İbrahim Paşa Külliyesi arasındaki caddeden ulaşılabilir. Yapı, Molla Hüsrev Camisi'nin bitişiğindeki yüksek duvarlarla çevrili bahçededir
Eser tipi: Darülkurra
Günümüzdeki kullanımı: Kullanılmıyor
Mülkiyet sahibi: Vakıflar
Yapıyı Sinan'a atfeden kaynaklar : TE, TB, TM
Eser hakkında bilgi:
Bu esere yakın diğer Sinan eserleri: Rüstem Paşa Medresesi, Haseki Hürrem Sultan Türbesi, Sultan Süleyman (Süleymaniye) Camisi, Sultan Süleyman Türbesi, Sultan Süleyman (Süleymaniye) Medresesi (Evvel), Sultan Süleyman (Süleymaniye) Medresesi (Sani), Sultan Süleyman (Süleymaniye) Medresesi (Salis), Sultan Süleyman (Süleymaniye) Medresesi (Rabi), Sultan Süleyman (Abu's Suud Efendi) Darülhadisi, Sultan Süleyman Darüttıbbı, Sultan Süleyman (Süleymaniye) Darülkurrası, Sultan Süleyman Mektebi, Sultan Süleyman Darüşşifası, Sultan Süleyman (Süleymaniye) İmareti, Sultan Süleyman (Süleymaniye) Kervansarayı, Rüstem Paşa Türbesi, Şehzade Mehmet Camisi, Şehzade Mehmet Türbesi, Şehzade Mehmet Medresesi, Şehzade Mehmet Mektebi, Şehzade Mehmet İmareti, Şehzade Mehmet Tabhanesi, Rüstem Paşa Camisi, Barbaros Hayrettin Paşa (Çinili) Hamamı, Rüstem Paşa Kervansarayı (Cebeci Hanı), Semiz Ali Paşa Kervansarayı (Hanı),
Bu esere yakın diğer eserler: Vefa Bozacısı, Ekmekçizade Ahmet Paşa Medresesi, Molla Hüsrev Camisi, Vefa Kilise Camisi
Diğer Medreseler
Vefa Hasan Ağa Darülhadisi,
Vefa Şemşettin Molla Gürani Medresesi,
Vefa Şeyh Ebul Vefa Medresesi,
Vezneciler Kalenderhane Medresesi,
Vezneciler Kuyucu Murat Paşa Medresesi,
Vezneciler Seyit Hasan Paşa Medresesi,
Saraçhane Amcazade Hüseyin Paşa Medresesi,
Saraçhane Ankaravi Mehmet Efendi Medresesi,
Saraçhane Damat İbrahim Paşa Medresesi,
Saraçhane Ebulfaz Mahmut Efendi Medresesi,
Saraçhane Gazanfer Ağa Medresesi,
Saraçhane Şehzade Mehmet Medresesi,
Süleymaniye İbrahim Kethüda Medresesi,
Süleymaniye Kepenekçi Sinan Efendi Medresesi,
Süleymaniye Medresesi,
Süleymaniye Siyavuş Paşa Medresesi,
Hoş geldiniz. Fikirlerinizi paylaşmanızdan mutluluk duyarız