Bayram araştırması yaparken hep Osmanlı dönemindeki bayramların güzelliğinden dem vurulur da yakın tarih bayramları nedense bir kaç cümlecik içinde geçer.
Yaşadığım bayram yerini bu yazımda aktarmadan önce İstanbul'un eski bayramlarını hatırlatmak isterim.
İstanbul’daki eski bayram yerleri
Eyüp Sultan ve Fatih Cami avluları daha fazla olarak görülse de Anadolu yakasında Üsküdar Cinci Meydanı da popüler yerlerdendir.
Eyüp Sultan ve Fatih Cami avluları daha fazla olarak görülse de Anadolu yakasında Üsküdar Cinci Meydanı da popüler yerlerdendir.
Kadırga Cinci Meydanı, Şehremini, Yenibahçe,
Tophane Meydanı
Sultanahmet At meydanı, Kulaksız, Çemberlitaş,
Vefa semtinin orta yeri,
Beyazıt Meydanı, Aksaray, Yenikapı, Edirnekapı,
Firuzağa'nın güzelim meydanları,
Kasımpaşa'nın deniz kokan meydanı
Beşiktaş Ihlamur Köşkü civarında ıhlamur kokulu alanlarında
Üsküdar’daki Doğancılar meydanı ve Bağlarbaşı, Anadoluhisarı,
Haydarpaşa Garının hemen yanındaki boşluklar da, tren dumanı ve denize has rüzgarının eserken getirdiği kokuları altında bayramın bayram gibi yaşandığı mekanlar ve yine Kadıköy'de Çukurbostanı, Kuşdili, Bülbül Deresi, Yoğurtçu Çayırı arasında yerler sayılmaktadır.
Doğup büyüdüğüm bugün enkazlar semti olarak bilinen tarihi Vefa semtine götürmek istiyorum sizi.
Eski İstanbul'un bugüne kalan efsanevi semtlerinden biri olan Vefa semtinde her bayram salıncaklar kurulurdu.
Koca koca kalasların çatıldığı, saatlerce değil on onbeş gün önceden başlayan o hazırlıklar..
Küçük çapta dönme dolap, at arabaların peş peşe sıralandığı paytonumsu gezi arabaları...
Macuncular, karavanacılar, diğerleri...
Büyükleri, komşuları gezmişiz. üstümüz başımız tertemiz, gıcır gıcır ayakkabılar. Kundura falan tek tük.. lastik ayakkabılar. Ceplerimize mendiller içinde konulan metal paralar, kuruşlar, bazılarımızda 1 liralar..
İlk hedef bayram yeri.. Cambazı seyretmeye, paytona binmeye, şekerleme almaya..
Bayram boyunca adeta semtin ortası panayır gibi olurdu. Çatapatlar, mantar tabancaları vs..
Düdüklü horoz şekeri, elma şekeri, şerbet, dondurma, kurabiye, simitler, kağıt helvası, koz helvası, su muhallebi, kuş lokumu, Şam tatlısı ... Daha neler neler.
Düdüklü horoz şekeri, elma şekeri, şerbet, dondurma, kurabiye, simitler, kağıt helvası, koz helvası, su muhallebi, kuş lokumu, Şam tatlısı ... Daha neler neler.
Çoğunuzu alamaz, seyrederdik. Boynu büküm yanlarından ayrılmamız.
Harçlığımız tükenirdi. Evdekilere ne diyeceğiz diye kara kara düşünmekten de kendimizi alamazdık.
Vefa'da bayram yeri, semtin orta yerinde Acıçeşme olarak bilinen bir yanında Vefa Caddesi diğer yanda Katip Çelebi Caddesinin arasında kalan alanda idi. Bugün alan üzerinde bir lokanta yer almaktadır.
Bayram günleri kurulan bayram yerleri ahşap salıncaklar, payton ya da faytonlar. palyaçolar,
Dönme dolap, atlı karınca, salıncak vs vs..
Öyle elektrikle falan çalışmazdı bunlar, tamamen insan gücüyle..
Hepsi zamanla yok olup gittiler.
Öyle elektrikle falan çalışmazdı bunlar, tamamen insan gücüyle..
Hepsi zamanla yok olup gittiler.
Oysa ne güzeldi hepsi..
Seyyar salıncaktan inen çocuklar, çatapat, kızkaçıran cephanelerini toplar, sokaklarda "fiiçuuuyyyvv" sesleri yankılanırdı.
Seyyar salıncaktan inen çocuklar, çatapat, kızkaçıran cephanelerini toplar, sokaklarda "fiiçuuuyyyvv" sesleri yankılanırdı.
Ya kırık dökük salaş halde zayıfça ve bakımsız bir atın çektiği arabada bayram turu ayrı bir keyifti.
Biraz daha zengin olanlar Fatih Vatan Caddesindeki , Dolmabahçe'deki, Caddebostandaki lunaparklara koşardı. Buralarda baş döndüren dönme dolaplar, salıncaklar, atlıkarıncalar, tahterevalliler, çarpışan otolar, korku tünelleri, dönen uçaklar, güldüren aynalar ....
Bayraklarla donatılmış sirk çadırları vardı. Önlerinde hokkabazlık yapan adamlar, kadınlar.. Kuklalar, palyaçolar, akrobatlar, maymun ya da ayı oynatanlar, cambazlar..
Şahmeran yılanlar, vahşi hayvanlar, midilli atlar
Bir de Gülhane parkımız vardı.
Çeşit çeşit hayvanlar, akvaryum galerisi ve diğerleri..
Artık yoklar.
Eski insanlar mı güzeldi, bayramlar mı güzeldi, eski insanlarla o bayramlar mı güzeldi.
Unutulmayan bir güzellik vardı.
Yaşanarak anlaşılan güzelim bayramlar..
 |
| Dönme dolap |
 |
| Çocuk Oyunları |
 |
| Pamuk Helva |
 |
| Pamuk helvacı 1930 lar |
 |
| Elma Şekerci |
 |
| macuncu |
 |
| Münif Fehim'in çizimiyle İstanbul da Bayram günü |
Fotoğraflar internetteki sosyal medya sitelerinden ve ziyaretçi gönderilerinden alınmıştır. Katkı gösteren ve göstermek isteyenlere teşekkür ederiz. Resimler üzerinde hakkı olan varsa bize bildirdiğinde yayından kaldırabiliriz (erolkara@msn.com )
@erolkaranet
